Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg

 

Als je doet wat je deed....

Deze laatste module staat in het teken van verandering. In deze module wil ik je drie belangrijke inzichten geven. Het eerste inzicht is:

​

Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg

Heel logisch eigenlijk zou je denken. Toch is dit het grote probleem met willen veranderen maar het niet voor elkaar kunnen krijgen. Daaraan ten grondslag liggen die vervelende patronen waar we het al een aantal keer eerder over hebben gehad.

Vaak hebben we goede voornemens. Wellicht heb je ze (net als veel andere mensen) bijvoorbeeld op zondag avond:

• vanaf morgen ga ik echt minder snoepen

• vanaf morgen ga ik echt op tijd naar bed

• vanaf morgen ga ik meer bewegen

• vanaf morgen etc. etc. etc.

​

Hoe vaak lukt het je uiteindelijk deze voornemens tot een goed einde te brengen? Ik denk niet zo heel vaak. Vervolgens is het weer zondag avond en heb je dezelfde voornemens.

Dit is een voorbeeld van hoe hardnekkig patronen zijn en hoe lastig het is om je motivatie op peil te houden. Toch weet je dat de output niet verandert als je de input niet verandert.

Dit geldt natuurlijk niet alleen met de 'simpele' goede voornemens die we allemaal wel eens hebben. Dit geldt precies hetzelfde voor ons gedrag.

We hebben allemaal in contact met een ander (vaak binnen een liefdesrelatie) bepaalde thema's die keer op keer terug komen. Situaties waar ergernis, wrijving of zelfs ruzie door ontstaat. Weet dat ook hier het regeltje geldt: Als je doet wat je altijd al deed, krijg je wat je altijd al kreeg.

 

​

Inzicht in je eigen gedrag

Een ander de schuld geven is het makkelijkste wat er is. Welkom in de drama driehoek. Toch is er altijd maar één iemand verantwoordelijk en dat ben jij. Zelfs als iemand anders iets naars tegen je zegt ben JIJ verantwoordelijk.

Daarmee wil ik natuurlijk niet zeggen dat het jouw schuld is als diegene iets vervelends zegt. Dat is de verantwoordelijkheid van die ander. Waar jij wèl verantwoordelijk voor bent, is hoe jij je voelt als de persoon in kwestie jou raakt met zijn of haar woorden. Jij LAAT je namelijk raken.

Dit inzicht is voor veel mensen een enorme eye-opener. Mensen zijn namelijk geneigd om zichzelf volledig onder te dompelen in de slachtofferrol. Lekker wijzend met hun vinger naar de ander.

De ander verantwoordelijk maken voor wat zij voelen.

Oh zo makkelijk....maar oh zo stom om te doen.

Als je dit doet blijf je namelijk hangen in dat negatieve gevoel. Daar word je voor niemand een leuker mens van. En voor jezelf al helemaal niet.

Het lastige is dat mensen in de slachtofferrol vaak denken dat ze ‘recht’ hebben op deze rol. Er wordt hen wat aangedaan dus ze vinden dat ze recht hebben om zich als slachtoffer op te stellen. Ze zien alleen niet dat ze vooral zichzelf tekort doen in deze positie.

​

 

De drama driehoek

Voordat ik in ga op hoe je uit deze rol kan stappen of je er überhaupt niet in laat meeslepen, leg ik eerst kort uit wat de drama driehoek is. De slachtofferrol is namelijk onderdeel van deze driehoek.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

​

​

​

 

 

De dramadriehoek is één van de bekendste modellen uit de Transactionele Analyse.

Dit is een praktische theorie over gedrag en communicatie.

De dramadriehoek is een driehoek met de punt naar beneden. Als je merkt dat je een gesprek hebt (met wie dan ook) wat niet helemaal prettig verloopt is de kans groot dat jullie in de dramadriehoek terecht zijn gekomen.

​

De dramadriehoek geeft inzicht in interactiepatronen.

Deze patronen zijn een soort van spel tussen de drie genoemde rollen: aanklager, redder en slachtoffer. Deze rollen hebben een vaste negatieve uitwerking op elkaar en kunnen niet bestaan zonder elkaar.

​

​

De Aanklager

De aanklager wijst om zijn eigen zwakte te verbergen, anderen graag op hun zwakke plekken. Jij snapt er echt niets van hè. Zij gaan zich schuldig voelen en zelf geeft het hem een gevoel van eigenwaarde.

Stel. Je beste vriendin is een paar kilo aangekomen en voelt zich daar niet zo fijn over. Jijzelf bent net lekker in shape. Stiekem vindt ze dat heel vervelend en voelt ze zich niet fijn. Om dat te verbloemen gaat ze jou wijzen op dat je doorslaat in je gezonde gewoontes en dat je ongezellig bent dat je geen taartje mee eet.

Door te focussen op wat de ander (jij) 'niet goed' doet zal zij zich beter voelen. Jij zal je op jouw beurt waarschijnlijk schuldig voelen over je eigen gedrag en neemt zo de rol van slachtoffer aan.

​

​

Het Slachtoffer

Het Slachtoffer gedraagt zich hulpeloos, reageert het liefst vanuit onmacht: 'ze moeten altijd mij hebben'. Doet het Slachtoffer dat zielig genoeg dan voelt de Redder zich aangesproken. Roept hij irritatie op, dan wordt de Aanklager uitgedaagd. Als het Slachtoffer niet gehoord wordt en dus niet als slachtoffer behandeld wordt, zie je vaak dat het Slachtoffer verandert in de Aanklager.

Hier is het vooral grappig om naar je eigen relatie te kijken. Welke rol neem jij vaak aan en hoe reageert jouw partner hier op?

​

De Redder

De Redder geeft graag veel en vooral ongevraagd hulp. ‘Kom maar, ik doe dat wel even.’ Hij neemt de verantwoordelijkheid van een ander over waardoor hij anderen afhankelijk maakt en zichzelf onmisbaar. Wat je vaak ziet is dat de redder wèl graag ‘dankjewel’ wil horen voor alles wat hij doet. Hij wil graag de credits hebben. Krijgt hij dit niet is de kans groot dat de redder verandert in ‘slachtoffer’.

​

​

De rollen zijn inwisselbaar

Deze drie rollen zijn niet per sé gekoppeld aan drie personen. Iedereen heeft deze drie rollen in zich en de rollen zijn inwisselbaar. Als het Slachtoffer niet geholpen wordt kan hij bijvoorbeeld veranderen in de Aanklager: 'ik dacht dat je me een beetje zou helpen maar ik kan het net zo goed zelf doen'.

De aanklager kan op zijn beurt veranderen in de Redder of het Slachtoffer als hij merkt dat zijn tactiek niet werkt.

​

Opdracht

Ga nu verder met het werkblad waar je al een situatie hebt beschreven waar je steeds in terecht komt. Er staan hier een aantal aanvullende vragen die je inzicht geven in de rollen die jij aanneemt.

Kom je er niet uit? Voel je dan vrij om 'jouw situatie' even op mail te zetten. 

Ik help je met liefde te zien welke rollen jij aan neemt.

 

 

​

Je kan alleen jezelf veranderen

En? Is het gelukt? Valt het je op dat je steeds geneigd bent om met je vingertje te wijzen naar de ander? In dat geval wijzen en namelijk altijd drie terug. Jij bent namelijk verantwoordelijk voor hoe jij je voelt. Wil je lekker zwelgen in zelfmedelijden? Zeker doen. Mij maakt het niet uit en je tegenspeler in de dramadriehoek heeft je precies waar hij of zij je hebben wil.

Lach om jullie toneelspel

Het is makkelijk gezegd maar als je vol in je emotie zit is het best moeilijk om er uit te stappen. Wij mensen zijn namelijk geneigd om ons gelijk te willen krijgen. En daar willen we ver voor gaan. Daarnaast krijg je het gevoel dat de ander er makkelijk mee weg komt als jij uit de situatie stapt. Want de ander heeft iets gedaan of gezegd waar jij niet blij mee bent. De ander moet daarvoor 'straf' krijgen.

Dus ga je uren lang zitten sikkeneuren, gooien met de dure borden, je een stuk in je kraag zuipen of drie dagen je mond houden. Heb je dan echt niet door dat jij uiteindelijk de enige bent die daar last van heeft?

Dus probeer te lachen om het gedrag dat je vertoont. En dan bedoel ik ook hard op lachen. Door dat te doen schiet je direct uit de dramadriehoek en kun je weer relativeren. Is het nou allemaal echt zo erg? Of maak je er gewoon een enorm ding van omdat je je gelijk wil hebben?

No hard feelings natuurlijk. Been there, done that. En nog steeds af en toe. Ik ben ook maar een mens.

Doe het tegenovergestelde

Patronen zijn patronen omdat je steeds hetzelfde doet. Als X gebeurt zal jij als Y reageren en krijg je Z. Zo logisch is het. Als je wil dat de uitkomst anders is, zal je iets moeten veranderen. Aangezien je de ander niet verandert is het enige wat je kan doen, juist ja, je eigen gedrag veranderen.

Zit je lief te zeuren (Aanklager) dat jullie alweer boerenkool eten? Ga hier dan niet in mee door boos te worden of door sorry te zeggen en uit te leggen waarom je daarvoor gekozen hebt. Dan kom je namelijk in de dramadriehoek terecht. Doe eens iets wat normaal nooit doet.

Zeg bijvoorbeeld dat als hij (of zij) braaf zijn bordje leeg eet zonder zeuren, er vanavond een verassing wacht in bed. En ga dan over op een ander onderwerp. Wedden dat er niet meer gezeurd wordt? Later kun je er altijd nog voor kiezen of je gaat voor een lekkere vrijpartij of dat je een extra bord boerenkool op zijn kussen zet.

Of benoem het zelf als je hoort dat je weer aan het zeiken bent over alles wat je partner wel of niet doet. Zeg: “Doeme, nu ben ik weer op je aan het zeiken. Dat doe ik wel vaak hè? Sorry". Vervolgens geef je je lief een dikke knuffel en gaat iets anders doen.

Je geeft automatisch de ander ruimte

Door niet mee te gaan in de dramadriehoek geef je je partner ook de ruimte om eruit te blijven. Zo krijgt je relatie een hele andere dynamiek. Uiteindelijk zal je zelfs merken dat er niet meer gezeurd wordt om wat je op tafel zet. En je kunt er donder op zeggen dat je lief allemaal klusjes uit zichzelf gaat doen. Gewoon omdat hij (of zij) jou een plezier wil doen.

Bovenstaande tips vergen wel wat van je. Uit de rol stappen waar je je hele leven al in stapt is niet makkelijk. In het begin ga je vaak nog gewoon mee die driehoek in. Wees dan niet te streng voor jezelf en zie het als een lesje in bewustwording. Je kan pas veranderen als je je bewust bent wat je doet. Dat bewust worden is dus super belangrijk!

 

 

Einde cursus

Gefeliciteerd en bedankt

Goed gedaan! Je hebt de cursus afgerond! Je kunt enorm trots zijn op jezelf dat je de tijd hebt genomen in jezelf te investeren. Je gaat er zeker de vruchten van plukken. Als je dat al niet doet natuurlijk.

​

​

Neem verantwoordelijkheid

Het belangrijkste is dat je onthoudt dat loskomen van een negatief zelfbeeld niet vanzelf gaat. Hier moet je iedere dag voor kiezen en aan werken. Wees mild voor jezelf en probeer je energieknopje weer aan te zetten als het even moeizaam gaat.

En nog belangrijker, maak iedere dag keuzes die goed zijn voor jou. Ook al doe je daar een ander soms een beetje mee tekort. Neem verantwoordelijkheid voor je eigen geluk!

 

Boekwerkje

Oh, en vergeet niet een nietje te doen door alle werkbladen die je hebt ingevuld.

Dit boekwerkje kun je af en toe nog eens terug lezen als je weer een stukje bewustwording kan gebruiken of even wilt lezen hoe geweldig je eigenlijk bent ;-)

​

Bedankt voor je vertrouwen!

Ik wil je bedanken voor het vertrouwen dat je hebt in mij. Heel fijn dat jij de stap hebt genomen om mij je te laten helpen. Ik hoor dan ook heel graag van je wat je hebt geleerd en wat je van de e-cursus vond. 

Ik wens je heel veel succes.

 

Heel veel liefs,

Angela