top of page

 

Ben jij slachtoffer van Narcisme of ken je iemand dat  een narcist is?

In het contact met een narcist, of dat nu éen van je ouders is, je partner of je kind, het is uiteindelijk soms moeilijk om nog onderscheid te kunnen maken tussen wat normaal is en wat abnormaal of zelfs onacceptabel.

Door je verhaal te vertellen kun je zelf vaak nieuwe inzichten krijgen.

Het meeste narcisme misbruik gebeurt verborgen.

Narcisme bestaat in een spectrum van ‘verborgen’ tot ‘openlijk’ narcisme en vele van hun tactieken zijn dus verborgen. De kracht van het vergif schuilt in de verborgenheid. De narcistische strategieën laten je feitelijk nooit toe te zeggen van, “dat heb jij nu net gedaan en ik weet dat jij dat deed”. Een slag in het gezicht kan je niet ontkennen, maar hier gebeurt het zonder dat je het werkelijk ziet. Ik zeg niet dat narcisten nooit slaan, maar het gebeurt allemaal meer subtiel. Het gebeurt onder de radar en glipt door de filters, door de schilden, de angstaanvallen, het gevoel van hulploosheid en de pijn waar de slachtoffers van dit misbruik zo verschrikkelijk onder lijden.

Ieder mens heeft wel iets van narcisme in zich. Narcisme is een vorm van eigenliefde, die in gezonde vorm uiterst normaal is. Narcisme kent echter verschillende vormen, ook vormen die storend kunnen zijn voor de narcist zelf of hun omgeving. Narcisme kan zich namelijk uiten in ziekelijke vormen, we spreken dan over een persoon die leidt aan narcistische persoonlijkheidsstoornis. 

Mensen die lijden aan ziekelijk narcisme leven eigenlijk alleen voor zichzelf. Hun leven bestaat vaak uit een fantasiewereld waarin aan elke behoefte die de narcist heeft, moet worden voldaan. Ze hebben weinig tot geen inlevingsvermogen voor anderen en zullen vaak manipuleren om te krijgen wat hun hartje begeert. Ze houden ervan om aandacht en liefde te ontvangen, maar kunnen dit zelf nauwelijks weg geven.

KENMERKEN van een narcist in het kort.

Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vinden zichzelf specialer dan anderen. Ze kunnen slecht tegen kritiek en tegenslagen en zullen dit uiten door boosheid en agressie. Een relatie hebben met een persoon die aan deze stoornis lijdt is vaak moeilijk, zowel in de werksfeer als privé.

Narcisten hebben zelf vaak niet door dat ze dit gedrag vertonen, voor hen is het de normaalste zaak van de wereld. Vaak proberen ze met hun gedrag mensen uit te buiten en te manipuleren om er zo voor te zorgen dat ze hun zin krijgen. Ze zetten mensen graag naar hun hand.

Hoewel narcisten in eerste instantie erg charmant over kunnen komen, is een langere relatie voor mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vaak niet te doen. Ze verliezen erg snel hun interesse, komen arrogant over en zijn vaak niet geïnteresseerd in de gevoelens van anderen. Omdat er vaak meer psychische problemen aan ten grondslag liggen, ervaren narcisten vaak periodes van angst, depressie en eenzaamheid. Vaak is het hebben van een relatie met een narcist alleen mogelijk wanneer deze continu bewonderd en geprezen wordt door zijn/haar omgeving.

Jezelf realiseren dat je in een relatie zit met een narcist en dat deze je ongelukkig maakt, één van de belangrijkste stappen. Vaak ben je onderworpen aan mishandeling, geestelijk maar misschien ook lichamelijk. Het belangrijkste is dat je de stap zet om dit niet meer te accepteren. Je moet je realiseren dat je met deze persoon niet gelukkig wordt, dat je eigen identiteit op het spel staat. De enige persoon die deze beslissing kan nemen ben je zelf. Je moet jezelf bewust worden van het feit dat deze relatie ongezond voor jou is. En accepteren dat je de narcist niet kunt veranderen. Dit maakt de vervolgstappen voor jezelf een stuk makkelijker, hoe moeilijk het in het begin ook lijkt.

Waarschijnlijk ben je boos, gemengd met een heleboel andere gevoelens. Waarom doet iemand jou dit aan? Zodra je er echt over na gaat denken, ga je erachter komen dat je heel vaak gemanipuleerd bent. Dat je zeer oneerlijk behandeld bent en dat je misschien wel een ander persoon bent geworden, dan je was of wilt zijn. Belangrijk is om deze gevoelens te accepteren en je verwerking op gang te brengen. Je hebt dit nodig om jezelf weer te worden.

Als je jezelf afvraagt hoe je hier uiteindelijk van kan helen, dan is de kern zelfliefde. Niets aan jezelf doen is het ergste wat je kunt doen. Je zult aan jezelf moeten werken totdat je weer kan zeggen dat je werkelijk gelukkig bent. Je moet je kracht weer terugkrijgen, leren om grenzen te stellen, normaal te reageren en je emoties te controleren. Je hebt in een destructieve relatie gezeten, neem nu weer controle over je eigen leven en zorg dat je gelukkig wordt!

OMGAAN MET EEN NARCIST

 

Omgaan met een persoon die lijdt aan narcistische persoonlijkheidsstoornis is een lastige klus. Hoewel het soms onmogelijk lijkt, is omgaan met narcisme niet geheel onmogelijk. Kenmerken van een narcist zijn dat hij voor zichzelf leeft, geen rekening houdt met het gevoel of de mening van anderen en personen waarmee hij een relatie heeft manipuleert om de hoeveelheid aandacht te krijgen die hij wil. Partners van narcisten zijn vaak ongelukkig en weten ze niet meer wat ze hieraan moeten doen. Ze lijken niet tot de narcist door te dringen en er komt weinig liefde van de narcist af. Probleem is dat partners gevoelens hebben voor de narcist en tijd en moeite hebben geïnvesteerd in deze relatie. Een optie is om de narcist te verlaten en je leven weer op te bouwen naar een waardig niveau. Want samenleven met een narcist vraagt om een investering die niet mild is. Omgaan met een persoon die lijdt aan narcistische persoonlijkheidsstoornis vraagt om fulltime energie en is emotioneel vaak zwaar. Het gevaar dreigt dat de persoon rondom de narcist er aan onderdoor gaat.

Wil of moet je toch met een narcist omgaan? Hieronder vind je een aantal tips die helaas wel om opoffering vragen.

EEN NARCIST IS VRIJWEL ONVERANDERBAAR

Een narcist is vrijwel niet te veranderen. Daarom moet je de narcist zien voor wat hij is. Het is belangrijk om zijn ware gedaante te ontdekken. Ze liegen en manipuleren om hun zin te krijgen. Ze zullen altijd de schuld op iemand anders afschuiven en deze nooit zelf nemen. Niets is immers hun fout. Vaak zul je in discussies een schuldgevoel aangepraat krijgen. Als je dit allemaal weet en hiermee om kunt gaan, dan blijf je immuun voor dit gedrag en kun je de ware persoon in de narcist zien.

HEB GEEN VERWACHTINGEN

Heb totaal geen verwachtingen van een narcist! Narcisten willen vaak geen liefde, ze willen aandacht en bewondering en zoeken mensen om zich heen die dit kunnen geven. Dit is de harde waarheid! Verwacht daarom van de narcist geen empathie, begrip, steun of liefde. De kans dat je het ontvangt is klein en mocht je het ontvangen, dan is het te betwijfelen of het echt is. Vaak tonen narcisten dit alleen als ze iets van jou willen.

Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is een serieuze aandoening waarvoor therapie noodzakelijk is. Een narcist zal zich dus absoluut niet gedragen als een gemiddeld persoon. Hij vertoont abnormaal gedrag en zal je vaak willen laten geloven dat jij degene bent met een probleem. Prik hier doorheen en pak de narcist op zijn eigen kunstje.

SPEEL GEEN SPELLETJES

In een relatie met een narcist sta je altijd 1-0 achter. Je bent kwetsbaarder omdat jij meer gevoel hebt voor de narcist, dan andersom. Hierdoor ben je in het nadeel. Een narcist deinst niet terug voor manipulatie en zal alle middelen gebruiken om te krijgen wat hij wil, daar waar een normaal mens vaak uitgaat van eerlijkheid. Om toch een voorsprong te krijgen binnen deze relatie is het belangrijk om het spel niet mee te spelen. De narcist moet weten dat het genoeg is en dat je zijn spelletjes niet langer mee speelt. Je moet hem zijn macht over jou ontnemen. Ga niet meer in op zijn uitlokkingen en laat hem duidelijk merken dat jij net zoveel controle hebt als hem.

BEWAAK JE GRENZEN

Je zult je moeten bedenken hoever je bereid bent om te gaan. Je zult getest worden, geïrriteerd raken en de narcist zal proberen je een schuldgevoel aan te praten. Weiger om je schuldig te voelen en laat je emotioneel niet gebruiken. Je zult achter je beslissing moeten staan om toch met de narcist om te blijven gaan. Laat je niet uit de tent lokken en blijf vooral kalm. Neem de regie in handen en geef duidelijk je grenzen aan. Durf “NEE” te zeggen tegen de narcist. Gesprekken waarin schuldgevoel of ander misbruik de boventoon voeren, kap je af of je luister er beperkt naar. De narcist geeft alleen om zijn eigen gevoel en zolang je je grenzen niet duidelijk aan geeft, zal hij je overlopen.

ULTIMATUM

Een narcist zal alles doen om je in zijn macht te houden. Hij wil je emotioneel aan hem verbinden. Hij zet zijn klauwen in je en is niet van plan om los te laten. Wat kun je doen?

Als het je allemaal teveel wordt, kun je hem verlaten of dreigen te verlaten. De narcist zal hierdoor bang worden om de macht kwijt te raken. Ergens heeft hij je toch nodig, hij realiseert het zich alleen niet omdat hij alleen met zichzelf bezig is. Door te zeggen dat je weg gaat, gebruik je een emotioneel wapen tegen de narcist. Als hij hier vatbaar voor is, zal hij een stapje terug doen.

Narcisten hebben een bepaald trauma ervaren, vaak in de jongere jaren. Emotioneel te dicht bij iemand komen, is voor een narcist vreselijk. Het stellen van een ultimatum kan twee kanten op gaan. Hij zegt dat je maar moet gaan of hij zal zich realiseren dat hij je toch kwijtraakt. In beide gevallen zal het hem iets doen. Kenmerk voor een narcist is wel dat hij van relatie naar relatie gaat om zijn gevoel te bevredigen. Indien dit het geval is, is het beter dat je van hem af bent.

KIND VAN NARCISTISCHE OUDERS

Heb jij vroeger het gevoel gehad dat je nooit goed genoeg was voor je ouders? Werd jou verteld dat je ouder(s) altijd gelijk had(den) en duldden deze absoluut geen tegenspraak? Heb jij het gevoel gehad dat je nooit jezelf kon zijn bij je ouders? Dan kan het zijn dat je in je jeugd, of nog steeds als volwassene, te maken hebt met narcistische ouder(s).

Een narcistische ouder vindt zichzelf het belangrijkste. Hierdoor kan het minder om het kind geven of de juiste aandacht aan een kind schenken. Veel narcistische ouders hebben in hun jeugd ook te maken gehad met een narcistische ouder. Er moest voldaan worden aan de behoeftes van de narcist. Vaak vragen narcisten hierbij een behoorlijke hoeveelheid aandacht en verzorging van het kind, terwijl de situatie in een gezonde ouder-kind relatie eigenlijk andersom zou moeten zijn.

Narcisten hebben weinig tot geen inlevingsvermogen richting hun kind en verwaarlozing komt vaak voor omdat de ouder meer bezig is met zichzelf. Veel narcisten zijn erg onzeker en hebben weinig zelfvertrouwen. Ze zullen hun kind en anderen in de omgeving vaak gebruiken om de fantasiewereld waarin zij leven in stand te houden. Er worden onrealistische verwachtingen gesteld aan het kind en intimiteit is een eigenschap die veel narcistische ouders niet bezitten. Het kind krijgt niet de liefde en verzorging die het verdient. Er is geen veilige leefomgeving en het kind kan zich niet uiten zoals het graag zou willen.

Kinderen van narcistische ouders moeten veelal voldoen aan de (emotionele) behoeftes van de ouders, terwijl dit uiteraard eigenlijk andersom zou moeten zijn. Een narcistische ouder is niet in staat om van een kind te houden, het houdt alleen van hetgeen wat het kind voor de ouder kan betekenen. Hieronder wat kenmerken die een indicatie kunnen geven of een kind met narcistische ouders te maken heeft gehad.

 

Kinderen van narcistische ouders vertellen vaak de volgende ervaringen:

  • Er moest altijd aan de emotionele verwachtingen van mijn ouders worden voldaan

  • Er werd heel veel negatief commentaar op mij gegeven

  • Ik werd veel bekritiseerd en gekleineerd

  • Mijn ouders besteedde alleen aandacht aan mij als ze iets van mij nodig hadden

  • Ik kon nooit mijn gevoelens uiten bij mijn ouders

  • Mijn ouders gaven mij altijd de schuld van verschillende problemen

  • Er werd altijd verwacht dat ik voor mijn ouders klaar stond

  • Mijn ouders toonde weinig tot geen interesse in mij

  • Mijn ouders werden erg boos als ik niet aan hun behoeften voldeed

  • Ik deed nooit iets goed in de ogen van mijn ouders

  • Mijn ouders konden het altijd beter dan ik

  • Mijn ouders duldden absoluut geen kritiek

  • Mijn ouders chanteerden mij vaak om iets gedaan te krijgen

  • Mijn ouders gaven mij nooit complimentjes

  • Ik heb nooit liefde van mijn ouders ontvangen

  • Mijn ouders luisterden nooit echt geïnteresseerd naar wat ik te vertellen had

  • Mijn ouders stonden nooit open voor andermans mening

  • Mijn ouders gingen heel oppervlakkig met mij om

  • Ik ben fysiek en/of mentaal mishandeld door mijn ouders

  • Ik kon nooit mijn zorgen uiten bij mijn ouders

SCHADE VOOR HET KIND

Een kind dat opgroeit met een narcistische ouder loopt hierdoor vaak schade op. Doordat het nooit zichzelf mocht zijn, altijd moest voldoen aan de behoefte van de ouders, zich niet veilig voelde en emotioneel totaal niet ondersteund werd. Er zijn vele gevoelens waar kinderen mee blijven zitten, vaak ook op latere leeftijd. Het omgaan met narcisme op jonge leeftijd tast de ontwikkeling van het kind aan waardoor kinderen een verdedigingsmechanisme voor zichzelf zullen gaan creëren. We kunnen grofweg twee van die mechanismes onderscheiden.

ZICHZELF WEGCIJFEREN

Kinderen zullen op een situatie als deze vaak op twee manieren reageren. Eén manier is dat ze alles zullen doen om aan de wensen van de ouders te voldoen. Gevolg hiervan is dat het kind zichzelf volledig wegcijfert en niet de eigen identiteit creëert zoals het eigenlijk zou moeten doen. Vaak worden deze kinderen op latere leeftijd erg onzeker en krijgen ze een fragiele persoonlijkheid. Ze hebben immers altijd de angst gehad niet goed genoeg te zijn voor hun ouders.

Veel van deze kinderen zullen lang afhankelijk blijven van hun ouders en de band met hun ouders nooit kunnen verbreken. Hierdoor blijven ze dus hun leven lang in de situatie zitten waarin narcisme de boventoon voert waardoor het opbouwen en onderhouden van relaties voor deze kinderen erg moeilijk zal worden. Grote kans bestaat dat ze hierdoor zelf een vorm van narcisme ontwikkelen om hun onzekere persoonlijkheid te beschermen. Manipulatie gaat in hun leven een grotere rol spelen om toch een bepaalde vervulling van hun behoeftes te krijgen.

ZICHZELF BELANGRIJK MAKEN

De tweede manier is dat een kind zich zal afzetten tegen de ouders. Het gevoel ontstaat bij het kind dat de ouders hem of haar niet belangrijk vinden. De ouders zijn immers alleen maar met zichzelf bezig en geven te weinig liefde of aandacht aan het kind. Doordat deze kinderen zelf vaak het enige zijn wat ze echt hebben, creëren ze voor zichzelf een vorm van eigenliefde die veel lijkt op die van hun ouders. Ze leven zelf in een soort fantasiewereld en maken zichzelf hierin erg belangrijk. Er is immers niemand anders die het doet. Doordat dit gevoel bij een kind vaak op jonge leeftijd al ontstaat, zal het kind alleen van zichzelf gaan houden.

Grote kans bestaat dat een kind hierdoor op latere leeftijd zelf narcistische trekjes krijgt. Het zal alleen van zichzelf houden, manipuleren om te krijgen wat hij wil, niet om anderen kunnen geven en hierdoor geen normale relaties op kunnen bouwen. Veel van deze kinderen verbreken uiteindelijk het contact met de ouders en leven een groot deel van hun leven zonder het ouderlijke gezin. Ook zijn zij vaak niet in staat om emotionele relaties met anderen te onderhouden.

VRAGEN EN GEVOELENS

Kinderen die te maken hebben gehad met narcistische ouders zijn vaak getraumatiseerd voor het leven. Ze zijn beschadigd in hun persoonlijkheid op vroege leeftijd en dit heeft gevolgen (gehad) voor hun ontwikkeling. Vaak realiseren kinderen zich pas op latere leeftijd wat er nu eigenlijk gebeurd is toen ze jong waren, bijvoorbeeld door het lezen van informatie. Niet elk kind zal hierdoor zelf een vorm van narcisme ontwikkelen, maar de kans is wel aanwezig.

Veel kinderen van narcisten zitten met onbeantwoorde vragen en gevoelens en vragen zich af hoe ze nu verder moeten. Het antwoord is moeilijk te geven omdat verschillende mensen verschillende behoeftes met zich meebrengen.

 

Wil je graag hier meer info over, laat het mij weten.

bottom of page